Nieuw rapport SOMO arbitragezaken Shell en ExxonMobil
SOMO heeft vandaag een nieuw rapport gepubliceerd over de arbitragezaken Shell en ExxonMobil tegen de Nederlandse staat. Deze bedrijven eisen via geheime arbitrageprocedures miljarden aan schadevergoeding van de Nederlandse overheid na de sluiting van het gasveld in Groningen, ooit het grootste van Europa. Het rapport onthult hoe de bedrijven proberen de financiële kosten van tientallen jaren gaswinning en aardbevingsschade af te wentelen op de samenleving. De zaak is een duidelijke waarschuwing voor andere landen die voor de complexe uitdaging staan om fossiele brandstoffen uit te faseren: fossiele-brandstofbedrijven zetten arbitrage steeds vaker in als wapen om transitie-inspanningen te dwarsbomen en verantwoordingsplicht te ontlopen.
De belangrijkste bevinden van het rapport:
Belangrijkste bevindingen
Shell en ExxonMobil voeren meerdere overlappende arbitragezaken, op basis van investeerder-staatcontracten en het Energy Charter Treaty, om miljarden aan schadevergoeding te eisen voor de sluiting van het gasveld in Groningen.
De bedrijven betwisten ook hun financiële aansprakelijkheid voor decennia van aardbevingsschade, ondanks dat ze bijna 65 miljard euro hebben verdiend aan de gaswinning in Groningen.
De arbitragezaken dreigen publieke middelen op te slokken die bestemd zijn voor het herstel en de herontwikkeling van Groningen.
Door gebruik te maken van dit juridische instrument worden belangrijke geschillen van algemeen belang over Groningen achter gesloten deuren in particuliere tribunalen beslecht.
Deze juridische stappen maken deel uit van een wereldwijde trend waarbij fossiele-brandstofbedrijven investor-state dispute settlement (ISDS) inzetten als wapen om klimaatmaatregelen te dwarsbomen, de uitfasering van fossiele brandstoffen te vertragen en zich te onttrekken aan hun verantwoordelijkheid voor milieu- en sociale schade.
SOMO roept op tot dringende beleidswijzigingen en dringt er bij de Nederlandse regering op aan om de resterende 69 ISDS-verdragen op te zeggen, ISDS in alle toekomstige handels- en investeringsovereenkomsten te verwerpen en ervoor te zorgen dat geschillen van algemeen belang worden behandeld door nationale rechtbanken.
Wil je meer weten over hoe Shell en Exxon gebruik maken van arbitrage om de kosten voor het sluiten van het grootste gasveld van Nederland af te wentelen? Je vindt het hele rapport hier https://www.somo.nl/aftershock-in-groningen/.