Meer dan 170 organisaties lanceren alternatief voor het EU-Mercosur-verdrag

Amsterdam, 10 mei 2023 - Begin deze week was Premier Rutte in Brazilië op staatsbezoek. Brazilië is de grootste economie in de Mercosur, het handelsblok van Zuid-Amerikaanse staten waarmee de EU op dit moment over het EU-Mercosur vrijhandelsverdrag onderhandelt. Dit is echter een verdrag van de oude stempel, “business as usual”: het primaire doel is de bevordering van vrijhandel en groei, zonder rekening te houden met de gevolgen voor mensen en milieu aan beide zijden van de oceaan. En dat moet en kan anders, vinden de meer dan 170 organisaties wereldwijd, waaronder de Nederlandse Handel Anders!-coalitie, die een alternatieve verklaring hebben ondertekend. In de verklaring, die vandaag is gelanceerd, wordt een samenwerking geschetst waarbij mens, dier en natuur centraal staan, in plaats van de winsten van enkele multinationals.

In de verklaring benadrukken de meer dan 170 ondertekenaars dat de EU en de Mercosur hun handelsrelaties moeten veranderen en verbeteren. Momenteel zijn die ongelijkwaardig: de Mercosurlanden leveren vooral grondstoffen aan de EU, in ruil voor hoogwaardige, bewerkte producten uit Europa. Het verdrag dat er nu ligt zal die reeds bestaande ongelijke machtsverhoudingen slechts versterken. Het zal bovendien vooral westerse multinationale bedrijven en grootgrondbezitters in Mercosur bevoordelen, ten koste van het klimaat, de bossen en Inheemse volkeren in Zuid-Amerika, kleine boeren in beide handelsblokken, dierenwelzijns-standaarden en hoogwaardige industriële banen in de Mercosurlanden.

De ondertekenaars, waaronder Handel Anders!, een Nederlandse coalitie van vakbonden, maatschappelijke - en boerenorganisaties en betrokken burgers, benadrukken dat het EU-Mercosurverdrag, dat vooral vrijhandel wil bevorderen, in zijn geheel van tafel moet. Ook het onlangs door de Europese Commissie voorgestelde inlegvel (Joint Instrument) komt niet tegemoet aan de genoemde bezwaren. Dat is volgens de ondertekenaars slechts een poging tot greenwashing van het verdrag, ook omdat duurzaamheidsafspraken niet afdwingbaar worden vastgelegd.
De EU en de Mercosurlanden moeten volgens de coalitie in plaats van dit verdrag een nieuwe soort samenwerking aangaan die als doel heeft het bevorderen van onderlinge solidariteit, gelijkheid, samenwerking, duurzaamheid en democratie. Handel kan binnen die samenwerking een belangrijke rol spelen, maar alleen als middel om te komen tot een eerlijke en duurzame economie, en niet als doel op zich.

Guus Geurts (coördinator Landbouwcoalitie voor Rechtvaardige Handel, aangesloten bij Handel Anders!): 'Samen met de Mercosur zou de EU samen kunnen optrekken om klimaatverandering te bestrijden, te streven naar voedselsoevereiniteit en meer regionale zelfvoorziening in basisbehoeften. Daarvoor zijn nieuwe rechtvaardige multilaterale handelsregels nodig, die in de plaats komen van de huidige bindende neoliberale WTO-regels. Deze bevoordelen vooral multinationals ten koste van het MKB, gezinsbedrijven in de landbouw, fatsoenlijke banen voor werknemers en het milieu. Herinvoering van EU- en mondiale marktregulering kan zowel zorgen voor eerlijke prijzen aan boeren voor milieuvriendelijkere producten, als aan het stoppen van dumping en vermindering van het beslag op schaarse natuurlijke hulpbronnen in het Mondiale Zuiden. Een Nee tegen dit verdrag brengt dit noodzakelijke alternatieve handelsbeleid weer een stap dichterbij. ’

Eind mei wordt het EU-Mercosur vrijhandelsverdrag opnieuw besproken tijdens een vergadering van de Europese ministers van handel. De ondertekenaars van de verklaring willen laten zien dat anders handelen mogelijk is en hopen dat de EU nu eindelijk stopt met handelsbeleid dat “business as usual” in de hand werkt. Voor een uitgebreide analyse van het verdrag verwijzen we u naar onze gezamenlijke brochure.