De 4 arbitragezaken over Gronings gas

Na het sluiten van de gasvelden begonnen Shell en ExxonMobil de Nederlandse staat aan te klagen. Inmiddels zijn er 4 rechtszaken bezig, die allemaal niet in nationale rechtbanken plaatsvinden, maar in zogenaamde arbitragerechtbanken. Dit zijn private rechtbanken die bedoeld zijn om geschillen tussen bedrijven achter gesloten deuren te behandelen.

Hier zijn de 4 rechtszaken op een rijtje:

1 & 2 - Op 4 februari 2022 is de NAM 2 arbitragezaken gestart bij het Nederlands Arbitrage Instituut (NAI) tegen de Nederlandse staat, waarbij de NAM weigerde de kosten voor schade en versterking volledig te betalen.

3 - Op 7 december 2023 zijn Shell en ExxonMobil nog een arbitragezaak bij de NAI gestart. Daarin beschuldigen ze de Nederlandse staat het Akkoord op Hoofdlijnen niet te zijn nagekomen en hen niet genoeg inzicht gegeven te hebben over hoe hij besluit hoeveel schade er aan de Groningers moet worden betaald. In deze arbitragezaak hebben ze meerdere eisen, maar ze stellen onder andere dat ze minder schade- en versterkingskosten moeten betalen dan de Nederlandse staat van hen eist. Ook eisen ze een compensatie op voor de winsten die ze niet hebben kunnen maken omdat de gasvelden eerder zijn gesloten dan gepland was in het Akkoord op Hoofdlijnen.  Dit betekent dat, als de arbiter (rechter) deze twee multinationals gelijk geeft, de Nederlandse staat miljarden euro’s aan compensatie moet betalen aan Shell en ExxonMobil. En dat terwijl zij degenen zijn die schadevergoeding horen te betalen aan Groningen!

4 - Op 30 september 2024 heeft ExxonMobil ook nog een ISDS-claim ingediend tegen Nederland bij het International Centre for the Settlements of Investment Disputes (ICSID). Deze claim wordt gedaan op basis van het Energy Charter Treaty. Het bedrijf claimt hierin dat het niet eerlijk door de Nederlandse staat is behandeld.

Valt het jou ook op dat al deze zaken ongeveer over hetzelfde lijken te gaan? Dat klopt. Het lijkt erop dat Shell en ExxonMobil niet op zoek zijn naar een eerlijk vonnis over deze zaak, maar eerder met zo veel mogelijk arbitragezaken de Nederlandse staat onder druk willen zetten. Arbitragezaken kosten namelijk veel geld, zelfs als je een zaak wint kan je miljoenen euro’s kwijtraken aan juridische kosten.

Shell en ExxonMobil hebben jarenlang heel veel winst gemaakt aan Gronings gas en heel veel schade veroorzaakt. Het is belachelijk dat zij nu compensatie eisen in plaats van schadevergoeding betalen. Daarom eisen wij dat deze rechtszaken nu worden ingetrokken!