Brede coalitie teleurgesteld in PvdA

Als brede coalitie van maatschappelijke organisaties zijn we teleurgesteld dat de PvdA-senaatsfractie onze zorgen en bezwaren tegen handelsverdrag CETA grotendeels in de wind heeft geslagen. Daarom protesteren we morgen bij de ingang van de Eerste Kamer en maken we nog één keer duidelijk waarom CETA slecht nieuws betekent voor mens, dier en planeet en onze democratie ondermijnt.

Volgens de PvdA-senaatsfractie is het belangrijk om CETA af te sluiten om geopolitieke redenen, om de band met Canada te behouden en versterken. Het wegstemmen van CETA zou de positie van de EU als waardengemeenschap verzwakken. Maar het zijn juist Europese waarden rondom milieu en klimaat, werknemersrechten, voedselveiligheid,dierenwelzijn, democratie en tal van andere zaken die met CETA onder druk komen te staan, zoals we uiteenzetten in het onderstaande. CETA versterkt met name de positie van multinationals in de wereld. Het wegstemmen van CETA schept ruimte voor echte alternatieven. Wij roepen alle senatoren dan ook op om tegen CETA te stemmen.

Koole c.s. beweren dat CETA de democratie niet aantast en dat landen volledige bevoegdheid houden om zelf regels op te stellen in het publieke belang. Helaas krijgen intransparante ambtelijke comités op basis van CETA ruime mandaten en bevoegdheden om nadere afspraken te maken over voedselveiligheid, milieu, investeringsbescherming en nog veel meer. Parlementen staan in dit proces volledig buitenspel. Bovendien geldt dat landen onder CETA wel degelijk aangeklaagd kunnen worden bij een speciaal arbitragehof wanneer zij maatregelen nemen in het publieke belang. De democratie wordt dus wel degelijk aangetast.

Dat arbitragehof, ICS geheten, bevat inderdaad een aantal verbeteringen ten opzichte van ISDS, de beruchte investeerdersbescherming die ruim vijftig jaar geleden bedacht werd om buitenlandse bedrijven te beschermen tegen overheidsbeleid dat hun winsten zou bedreigen. Maar als Canada onze bondgenoot en “een groot voorstander van de internationale rechtsorde” is, zoals de PvdA beweert, dan is een parallel rechtssysteem voor investeerders toch helemaal niet nodig? Bedrijven kunnen nog altijd naar de nationale rechter stappen; de EU en Canada kennen hoogontwikkelde rechtssystemen. Op basis van het ICS kunnen straks megaclaims worden verwacht als bijvoorbeeld Canada de winning van teerzandolie stopt of Nederland de olieraffinaderijen sluit. Bovendien geeft ICS straks tal van Amerikaanse dochterbedrijven gevestigd in Canada óók de mogelijkheid om Europese landen aan te klagen.

Daarnaast grijpt de PvdA-senaatsfractie het nieuwe Europese klachtenmechanisme aan om voor CETA te stemmen. Dit klachtenmechanisme geeft Europese vakbonden en ngo’s de mogelijkheid om klachten te melden bij de Europese Commissie wanneer ze vermoeden dat handelspartners van de EU duurzaamheidsafspraken uit handelsverdragen hebben geschonden. De Europese Commissie kan met zo’n melding dan een klacht neerleggen bij de tegenpartij en een panel van experts kan daar dan over oordelen en een vrijblijvend advies geven. Los van deze vrijblijvendheid  -tegenover de afdwingbaarheid van investeerdersrechten via ICS en keiharde liberaliseringsafpraken voor landbouwproducten - geldt dat de afspraken over duurzaamheid en werknemersrechten in CETA zwak,vaag en niet afdwingbaar zijn. Bovendien kunnen bedrijven straks ook gebruik maken van het klachtenmechanisme aan het adres van landen die handelsbarrières (die bijvoorbeeld het publieke belang beschermen) opleggen. Tot slot verandert dit klachtenmechanisme geen letter aan het CETA-verdrag zelve. Dit klachtenmechanisme is dus een fopspeen.

Dat de PvdA-senaatsfractie ondanks al deze argumenten met droge ogen beweert dat CETA “het dereguleringsdogma van het neoliberalisme” bestrijdt door de verlaging van handelstarieven op voorwaarde van het accepteren van strenge regels, stelt ons zeer teleur. CETA betekent vergaande handelsliberalisering, een bedreiging van publieke diensten, een ondermijning van onze democratie en het vastleggen van afdwingbare investeerdersrechten, inclusief een arbitragehof dat exclusief toegankelijk is voor bedrijven. Hoe neoliberaal wil je het hebben?

Kortom: wie het klimaat, werknemersrechten, voedselveiligheid, familiebedrijven in de landdbouw en onze democratie wil beschermen, stemt deze week tegen CETA. Want juist met Canada zouden we echt ambitieuze afspraken moeten kunnen maken.

De Goede Zaak
FNV
Foodwatch
Fossielvrij NL
Handel Anders!
Landbouwcoalitie voor Rechtvaardige Handel
Meer Democratie
SOMO
Transnational Institute
en vele anderen